Introductie

Er is veel onderzoek gedaan naar de vraag waarom consumenten bepaalde keuzes maken. Hiermee wordt geprobeerd het besluitvormingsproces van individuele en groepen consumenten in kaart te brengen.

123RF - 97184060

Hoe minimalistisch ben jij?

Minimalisme lijkt een relatief jonge trend in consumentengedrag. Maar volgens twee onderzoekers is deze trend al in de 60-er jaren van de vorige eeuw ontstaan. Vandaag de dag manifesteert deze trend zich onder meer in huizenbouw (tiny houses), ‘ontspullen’, Marie Kondo’s kunst van het opruimen en een simpele ‘strakke’ vormgeving van producten, advertenties e.d. Maar wat houdt minimalisme nu precies in? De onderzoekers beantwoordden deze vraag door hierover aan 3.735 consumenten vragen voor te leggen. Zo ontwikkelden zij een eenvoudig meetinstrument. De onderzoekers pleiten ervoor om minimalisme voortaan als een waarde te beschouwen en deze te gebruiken bij segmentatie en in positioneringen.

Lees verder!
123RF - 81295967

Waarom we ’s ochtends minder behoefte aan variatie hebben

Als je een beetje kritisch bent op je eigen consumptiegedrag, dan weet je dat het soms lastig is gemaakte keuzes voor jezelf te verantwoorden. Je keuzegedrag wordt namelijk deels onbewust bepaald en fysiologische processen kunnen daarop van invloed zijn. Zo ook je biologische klok! Onderzoekers vermoedden dat je ’s ochtends bijvoorbeeld minder behoefte aan variatie hebt, dan later op de dag. In een groots opgezet onderzoek tonen ze dit effect aan en komen ze met verklaringen. Maar… gaat dit dan ook op voor ochtendmensen?

Lees verder!
123RF - 20313814

Je bent geweldig als je misvormde groente en fruit koopt!

Wat doe jij als je groente en fruit koopt? Ga je voor producten die er gaaf en ‘esthetisch verantwoord’ uitzien, of koop je net zo makkelijk misvormde exemplaren? Veel groente en fruit dat van het land komt, ziet er niet puntgaaf uit. Bijvoorbeeld een komkommer die de vorm heeft van een rookworst. Of een wortel met het kronkelpatroon van een slang. De afgelopen jaren hebben deze producten wel hun weg naar de supermarkt gevonden, maar worden alleen verkocht als er fikse korting op wordt gegeven. De vraag is waarom we deze producten links laten liggen. Onderzoek maakt dat nu eindelijk duidelijk!

Lees verder!
AI generated

Ironische consumptie – heeft dat wel effect?

Stel, je rijdt in de stad achter een gele Hummer. Op de achterkant van deze auto is een sticker geplakt van een linkse politieke partij met de slogan ‘Het is tijd voor andere keuzes!’. Daarbij is ook het gezicht van de fractievoorzitter van deze politieke partij te zien. Wat probeert de eigenaar van deze Hummer je nu eigenlijk duidelijk te maken? Stemt hij daadwerkelijk op deze politieke partij en maakt hij zo zijn steun ervoor duidelijk? Of is het ironisch bedoeld en neemt hij op deze manier deze partij en de fractievoorzitter op de hak? Waarschijnlijk hebben we hier te maken met ironische consumptie. Maar de vraag is of iedereen dat doorheeft…

Lees verder!
123RF -72901788

Bepaal jij zelf hoeveel je eet ? ! ?

Stel je loopt een fastfoodrestaurant binnen en je wilt wat te eten bestellen. Maar het is er heel erg druk. Zou dit van invloed kunnen zijn op wat je bestelt? Zou je door de drukte misschien geneigd zijn iets lekkers te bestellen en even niet op de calorieën te letten? Of voel je je juist bekeken en bestel je daarom ‘verantwoord’ eten? Dat laatste lijkt misschien logisch, maar niets is minder waar! De andere aanwezigen zorgen in ons hoofd namelijk voor zoveel afleiding, dat we op dat moment eigenlijk niet meer een weloverwogen beslissing kunnen nemen. En vallen we op dat moment voor de verleiding van vooral lekker, calorierijk eten!

Lees verder!
123RF - 36084657

Als een product eigenlijk te mooi is om te gebruiken

We kopen graag producten die mooi vormgegeven zijn, zelfs als het gaat om gebruiksartikelen en wegwerpproducten. We zullen eerder kiezen voor een stijlvol gedecoreerde papieren servet, of een mooi vormgegeven wegwerpservies, dan voor een wit of neutraal product. Niet alleen vinden we deze producten mooier, maar we gaan er tevens vanuit dat er enig vakmanschap in is gestoken. Ook dat kunnen we als consument waarderen. Maar uit onderzoek blijkt nu dat het niet gezegd is dat we dan tevredener zijn met deze producten. Sterker nog, het kan gebeuren dat we na de aankoop weleens een negatief oordeel over deze producten kunnen hebben.

Lees verder!
123RF - 38774765

Twee merken op één kussen…

Vrijwel iedereen heeft zo zijn merkvoorkeuren. De een drinkt liever Coca-Cola, de ander heeft een voorkeur voor Pepsi. De één heeft een voorkeur voor het merk Volkswagen, terwijl een ander liever in een Peugeot rijdt. Zoveel hoofden, zoveel zinnen, en smaken verschillen nu eenmaal. Maar wat nu als jij en je partner er verschillende merkvoorkeuren op na houden? Zou dat kunnen leiden tot minder tevredenheid en mogelijk zelfs tot frictie in je relatie?

Lees verder!
onjuiste personalisatie

Het effect van onjuiste personalisatie op consumentengedrag

Het geeft een persoonlijke touch: je bestelt bij Starbucks een koffie en je naam wordt op de beker geschreven. Persoonlijk en leuk, zolang je naam maar goed wordt geschreven. Meestal is het vrij rumoerig en vaak ook druk bij Starbucks. Daardoor bestaat de mogelijkheid dat je naam verkeerd wordt gespeld. Of dat er zelfs een geheel andere naam op je beker staat. In het meest extreme geval kan dit ertoe leiden dat je een volgende keer niet meer naar Starbucks gaat. En dan heeft deze persoonlijke touch dus een ongewenst effect. Maar waar ligt dat precies aan? En hoe kunnen we dat voorkomen?

Lees verder!
123RF - 12394122

Productfouten kunnen een product extra gewild maken!

Hoe vaak denk je na het maken van een fout niet: “Oeps, foutje bedankt”? En kijk je verschrikt om je heen om te zien of niemand anders het heeft gezien. En vervolgens probeer je je fout snel te verbloemen. Maar fouten worden vaker gemaakt dan je denkt. En uiteraard niet alleen door jezelf, maar ook door anderen. Maar waarom proberen we fouten toch altijd te verbloemen? Eigenlijk is dat raar, te meer als je je realiseert dat een fout een product extra gewild kan maken.

Lees verder!
123RF - 52671002

Impulsief koopgedrag; waardoor wordt dit eigenlijk aangewakkerd?

Je kent het wel; je gaat met een boodschappenlijstje naar de winkel, maar je komt uiteindelijk met veel meer terug dan je van plan was. Je bent slachtoffer geworden van je impulsieve drang om te kopen. Dacht je de dans te ontspringen door online te shoppen? Dan kom je bedrogen uit; ook hier hebben veel mensen ‘last’ van impulsaankopen. Het winkelwagentje bevat vaak veel meer dan je in eerste instantie wilde kopen. Deze situatie roept de vraag op of je als consument eigenlijk wel rationele koopoverwegingen kunt maken.

Lees verder!
123RF - 27914370

Moestuintjes en Minions: het effect van spaaracties op ons koopgedrag

Bij sommige supermarkten krijg je bij de kassa de vraag of je misschien ook de dinoplaatjes, Moestuintjes of Minions spaart. Spaaracties bij de supermarkt; je vindt het ofwel leuk, of je doet er echt niet aan mee. Toch wil het geval dat je, zelfs als je niets hebt met de spaaracties, door deze acties toch naar de supermarkt wordt ‘gelokt’ – en mogelijk zelfs meer koopt dan je van plan was.

Lees verder!
Shutterstock 90110443

Het effect van kou op donatiegedrag van consumenten

De temperatuur om je heen kan een aardige impact hebben op je stemming. De meeste mensen zijn bijvoorbeeld een stuk vrolijker als het zonnetje schijnt en het lekker warm is. Dit in tegenstelling tot wanneer het koud en regenachtig is, de meeste mensen zijn dan niet erg vrolijk. Je zintuigen kunnen dit soort gevoelens oproepen, zelfs al is het niet echt koud of warm om je heen. Denk bijvoorbeeld aan het vasthouden van een warme kop thee, je krijgt meteen het gevoel dat het warmer is. Of het zien van een foto van een ijzig landschap – voel je de rillingen al over je rug lopen?

Lees verder!
Antropomorf merk

Voel je je buitengesloten? Bouw een band op met een antropomorf merk!

Sociale buitensluiting komt veel voor. Je kunt je buitengesloten of afgewezen voelen door familieleden, vrienden, collega’s en kennissen. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat buitensluiting in je hersenen op dezelfde manier wordt geregistreerd als fysieke pijn. Dit komt doordat sociale uitsluiting vroeger je overlevingskans verminderde, hetgeen een gevoel van ‘gevaar’ opriep. Je wordt dus als het ware door je eigen oerinstinct gestimuleerd om bij een groep te (willen) horen. De vraag is of je dit oerinstinct kunt terugvinden in een voorkeur voor merken.

Lees verder!
123RF - 53545322

Ik eet wat zij eet!

Stel je voor, je gaat met een nieuwe collega tussen de middag samen iets eten. En dat je bij het bestellen hetzelfde kiest als die collega. Zou de mate waarin je je met hem/haar verbonden voelt, dan toenemen? En zou je door dezelfde keuze te maken ook je vertrouwen in hem/haar kunnen toenemen? En stel je voor dat een verkoper jou een product wilt verkopen. En als jij een Mars candybar eet, de verkoper dat vervolgens ook doet. Wat zou dit betekenen voor jouw vertrouwen in de informatie die de verkoper over dat product geeft?

Lees verder!
123RF - 19229636

De invloed van online reviews op retourgedrag

Wanneer je op het punt staat een merkproduct aan te schaffen maar nog twijfelt, kunnen reviews je verder helpen. Soms zie je dat een merk zowel positieve als negatieve reviews heeft, en dat een ander merk alleen maar positieve reviews kent. Welk merk kies je dan? De meesten van ons zullen kiezen voor het merk met de positieve reviews. Maar wat betekent dit eigenlijk voor de kans dat je het product retourneert? Zouden consumenten bij positieve reviews eerder teleurgesteld kunnen zijn?

Lees verder!
123RF - 45685989

‘Zo werkt aandacht!’ (boek)

We leven in een wereld vol met visuele informatie en afleiding. Het simpelweg aanbieden van een visuele boodschap is niet meer voldoende om op te vallen tussen alle andere prikkels waarmee we geconfronteerd worden. Als aandachtarchitect (zoals websitebouwer, reclamemaker of verkeersontwerper) moet je de aandacht van de gebruiker sturen om informatie over te brengen. Maar hoe doe je dat in een wereld vol met afleiding? En hoe werkt aandacht eigenlijk?

Lees verder!
123RF - 30773931

Wie goed doet, goed ontmoet?

De Oosterse filosofie van karma wordt vaak geassocieerd met uitspraken als “what goes around comes around” of simpelweg het idee dat als je iets goeds doet, het ‘universum’ zorgt dat je daarvoor wordt beloond. Je zou verwachten dat mensen die deze karmavisie aanhangen eerder geneigd zijn prosociaal gedrag te vertonen, en bijvoorbeeld vaker goede doelen steunen. Nieuw onderzoek laat die verwachting nuanceren. Moet er een vraagteken komen achter het spreekwoord ‘wie goed doet, goed ontmoet’?

Lees verder!
123RF - 48177417

Gooi MIJ niet zomaar weg!

Het is bekend dat je identiteit een grote rol kan spelen bij de aankopen die je doet. Zo heb je met sommige merkenproducten waarschijnlijk een sterkere band of ‘link’ dan met andere. Daardoor kan er een sterkere link tussen je eigen identiteit en een merkproduct ontstaan. Onderzoek wijst uit dat we met deze ‘identiteit-gelinkte’ producten zo’n sterke band kunnen hebben, dat – als we de verpakking ervan weggooien – deze eerder in de daarvoor bestemde recyclecontainers zullen gooien, dan in een ‘alles-etende’ vuilnisbak.

Lees verder!
123RF - 39668333

Het placebo-effect van merken

Van het placebo-effect heeft iedereen wel eens gehoord. Als je hoofdpijn hebt, kan een nep-pilletje soms al helpen. Door zelfsuggestie ben je dan ineens van je hoofdpijn af. Sommige merken positioneren zich ook als een soort ‘geneesmiddel’; met gereedschapsmerk Stanley klus je beter en met Nike behaal je betere sportresultaten. Althans, dat beloven deze merken je. Maar kan hier ook niet deels sprake zijn van een placebo- (‘tussen-de-oren’) effect? Het geheim van zelfsuggestie binnen het merkdomein.

Lees verder!
iStock-538774189

Kunnen apen een merkvoorkeur ontwikkelen?

Neurowetenschappers leggen met zekere regelmaat heel basale processen in onze hersenen bloot. Bijvoorbeeld dat je bij mannen de begeerte naar een product kunt prikkelen, door in een advertentie een schaars geklede vrouw af te beelden… Deze processen spelen zich veelal af in ons reptielen- en zoogdierenbrein. Aangezien apen hier ook over beschikken, kun je je afvragen of ze langs deze weg ook een merkvoorkeur kunnen ontwikkelen.

Lees verder!