Design kent vele functies; naast bijvoorbeeld een esthetische en ergonomische functie kan design ook een gedragsbeïnvloedende functie hebben. Design kan bepaalde procedures verduidelijken (“hoe moet ik deze verpakking openmaken?” of “hoe moet ik dit apparaat gebruiken?”) maar ook letterlijk gedrag beïnvloeden door je andere keuzes te laten maken. Het boek ‘Ontwerpen voor gedragsverandering’ van Sander Hermsen en Reint Jan Renes gaat in op de gedragsbeïnvloedende functie van design.

De succescases stapelen zich op, het effect ervan wordt meer en meer bejubeld, en zelfs de Belastingdienst komt er openlijk voor uit van deze technieken gebruik te maken. Nudging: als tool en als mindset zeer invloedrijk en effectief in het bewerkstelligen van gedragsverandering. Maar het succes roept ook vragen op: hoe ver mogen organisaties (met name overheden) gaan om mensen een zetje in een bepaalde richting te geven?

Sinds het verschijnen van Kahneman’s boek ‘Thinking; fast and slow’ zijn de begrippen Type I en Type II denken in ons vakgebied gemeengoed geworden. Type I verwijst naar automatische denkprocessen en Type II naar processen waar ‘reflectief denken’ plaatsvindt. Type II denken is gecontroleerd, langzaam, zelfbewust en weloverwogen. Hansen en Jespersen zetten een model uiteen waarin nudges onder meer op deze twee typen worden ingedeeld.